در تاریخ ۲۸ سنبله / شهریور باشگاه دکلمه "آوای احساس" از زیر مجموعههای خانه مولانا در ادامه گرامیداشت شاعران و نویسندگان زبان فارسی ، از نشست ویژه ی تحت عنوان "شهریار؛ پژواک هویت و فرهنگ فارسی" میزبانی کرد. این نشست فرهنگی به مناسبت بزرگداشت از سی و هفتمین سالروز درگذشت، محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به "شهریار" و روز شعر و ادب فارسی، با حضور جمعی از شاعران، نویسندگان، استادان دانشگاه و دوستداران فرهنگ و ادب فارسی، به منظور بازاندیشی در نقش شعر و زبان فارسی، تحلیل چندگانگی هویت و زبان در شعر شهریار، نقش او و حسین منزوی در شعر معاصر، و ارزش و جایگاه شعر و ادب فارسی با گردانندگی جمعه خان "احمدی" مسئول باشگاه دکلمه "آوای احساس" برگزار شد. مهمانان ویژه این نشست عبارت بودند از: پری "تدینی": مدرس ادبیات محمد "شریف": شاعر، مدرس ادبیات و مدیر مسئول رسانه فرهنگی "سرمه دان" علی رضا "شیخزاده": دانشجوی مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی تهران این نشست با صحبتهای بانو پری "تدینی" در مورد زندگینامه شهریار آغاز شد. تدینی با توجه به تاثیرپذیری دوگانگی زبان در شعر شهریار گفت: با آنکه زبان مادری او ترکی بود، اما آشنایی از ادبیات کهن فارسی و زندگی در محیط زبان فارسی باعث شد تا زبان فارسی، زبان دوم او را شکل دهد. این دو زبان باعث تشکیل دو هویت در او شد و این دوگانگی زبان ارتباط او را با دو فرهنگ برقرار میکند و هویت دوگانه و یکپارچه را تشکیل میدهد. وی تصریح نمود که این دوگانگی هویت زبان و فرهنگی او را به پدیده منحصر به فرد در ادبیات معاصر ایران تبدیل کرد. تدینی با اشاره به جایگاه شهریار و علاقمندی مردم نسبت به او گفت: سادگی و روانی، ترکیب سنت و نوآوری و تفسیر تجربههای شخصی در شعر فارسی شهریار توانست با زبان غیر پیچیده و نزدیک به محاوره، شعر را از محافل ادبی به قلب جامعه ببرد. همچنان شهریار با غزلهای عاشقانه و منظومه "مذهبی" همراه با صمیمیت و صداقت به مردم، محبوبیت بینظیری را در میان مردم کسب کرد و با سرودن شعر "حیدر بابا" به زبان ترکی، این زبان را نیز در عرصه ادبیات معاصر به جایگاه بلند رساند. وی اظهار داشت؛ که شهریار با ارتباط وعلاقمندی به نیمایی سرایان و سرودن محدود اشعار نیمایی، به پل ارتباطی میان نسلهای مختلف شاعران و دوستداران شعر تبدیل شد. او در ادمه از شهریار به عنوان شاعر بازتاب دهنده هویت ایران امروز یاد کرد که تنوع زبانها و فرهنگها را سرچشمه خلاقیت و زیبایی میدانست، نه تضاد و جدایی . تدینی با خوانش بیت زیر از استاد "شهریار" به سخنانش پایان داد. به هر زبان سخن گفتم از تو ای وطنم که عشق مرز نمیشناسد و زبان نمیداند در قسمت دوم برنامه آقای محمد "شریف" با طرح این دو پرسش؛ چرا روز شعر و ادب فارسی به نام شهریار گره خورده؟ وچرا در میان مردم بیشترین اقبال را دارد؟. به سخنرانی پرداخت. آقای "شریف" در پاسخ به این پرسش؛ ریشههای قوی سنت در شعر "شهریار" و نزدیکی حافظه تاریخی ادبی فارسی زبانان را مهمترین دلیل دیده شدن و ماندگاری "شهریار" دانست . که مردم او را از جنس حافظ و سعدی میبینند. شریف با اشاره به اشتراکات "شهریار" وحسین "منزوی" ، وفاداری به شعر فارسی را از اشتراکات این دو شاعر خواند. که در سرایش شعر، ز بان فارسی را نسبت به زبان مادریشان ترجیح دادند. اما با نگاه انتقادی "منزوی" را با داشتن تاثیر گسترده در شعر معاصر فارسی، نسبت به "شهریار" شاعر قدر نشده یاد کرد. او با تاکید به تاثیر پذیری بیشتر ادبیات از شعر "منزوی" که سبب ماندگاری غزل شد و کارآمدی غزل را با آنکه یک ساختار سنتی است ثابت کرد، همچنان بیان داشت که نقش او در کنار "شهریار" مغفول مانده است. در ادامه این محفل آقای علیرضا "شیخزاده" با نگاه ژرف از اهمیت و ارزش شعر و زبان فارسی سخن گفت. آقای "شیخزاده" با نگاه هویتی به زبان فارسی گفت؛ فارسی تنها زبان ارتباط و محاوره نیست بلکه افزون بر شکلگیری در بستر تاریخی، علوم مختلف در بستر این زبان شکل گرفته و باعث باروری آن شده است. او افزود؛ زبان فارسی افزون بر اینکه زبان مستقل است، یک زبان میانگان و میانجی بوده که گویشوران دیگر زبانها، به واسطه این زبان، با زبانهای دیگر ارتباط برقرار میکنند. شیخزاده پویایی و تولید علم، وجه ادبی و عدول از هنجارهای متعارف زبان فارسی را از جمله عوامل عدم انقراض و ماندگاری این زبان بیان کرد. وی تصریح کرد که زبان فارسی یک زبان درباری بوده، که حتی صاحبان زبان دیگر، بستری را در زمینه این زبان تشکیل دادهاند. که خود از مروجین بزرگ ادبیات فارسی شمرده میشوند. و سلاطین با استفاده از این زبان تولید گفتمان سیاسی میکردند. در ادامه شیخزاده ساختار تصویری و گرامری زبان فارسی ، اصالت ،پیشینه و ریشه زبان فارسی را که شامل پهلوی ، پارتی و اوستا میشود از جمله ویژگیهای بارز درماندگاری این زبان بیان کرد. این برنامه با دکلمه شعری از استاد "شهریار" با عنوان "غوغا میکنی" توسط بانو شیما "علیزاده" که با صدای دلنشینش شور و شوق بیشتری به محفل بخشید و مورد استقبال حاضرین قرار گرفت پایان یافت. این نشست فرصتی بود برای بازندهشی در شعر شهریار ،تحلیل چندگانگی هویتی و زبانی او، نقش حسین منزوی در شعر معاصر و تأمل دوباره بر جایگاه و ارزش شعر و زبان فارسی.
ما ...