نوروز، جشن آغاز سال نو، یکی از کهن‌ترین جشن‌های تاریخ آریاییان است که امروزه در افغانستان، ایران، تاجیکستان، کشورهای آسیای میانه و حتی برخی مناطق بالکان با ویژگی‌ها و رسوم خاص خود گرامی داشته می‌شود.

این جشن نماد آغاز فصل بهار و نو شدن طبیعت است که در سرزمین‌های آریایی و پیرامون آن از دیرباز مورد احترام بوده است. علاوه بر جنبه‌های طبیعی، نوروز مفهومی فرهنگی و اجتماعی نیز دارد که در جوامع مختلف تأثیرات عمیقی گذاشته است. 

این مستند به بررسی جنبه‌های مختلف نوروز پرداخته تا آگاهی مخاطبان را نسبت به اهمیت این جشن باستانی افزایش دهد.

نوروز در افغانستان
در افغانستان، نوروز یکی از مهم‌ترین جشن‌هاست که در بسیاری از مناطق کشور با شور و هیجان خاصی برگزار می‌شود. خانواده‌ها خانه‌های خود را تمیز می‌کنند، سفره‌های هفت‌سین را چیده و غذاهای خاص نوروزی مانند سمنک آماده می‌کنند. 
همچنان مردم افغانستان با پختن چای و شیرینی‌های مخصوص و  رقص‌های محلی در شهرها و روستاهای مختلف به استقبال جشن نوروز می‌روند‌.

هرچند در شرایط فعلی، جشن نوروز در افغانستان به دلیل شرایط خاص سیاسی با محدودیت‌هایی مواجه شده است، اما با این حال مردم افغانستان همچنان جشن نوروز را با علاقه و شادمانی برگزار می‌کنند.

	در این‌جا به برخی رسم‌ها و عنعنه‌های نوروز در افغانستان می‌پردازیم: 

	جشن گل سرخ افغانستان: 
این جشن در ۴۰ روز اول سال به‌مناسبت رویش لاله‌های سرخ در مزار شریف برگزار می‌شود. مراسم مذهبی ویژه‌ای به نام «جهنده بالا» برگزار می‌شود که در آن هزاران تن حضور دارند و علم‌هایی مزین شده با پارچه‌های زربافت به نمایش گذاشته می‌شود.
این علم که در واقع تداعی کننده درفش کاویانی اساطیر فارسی است که با پارچه‌های زربافت و دست دوزی شده مزین شده است.

	جشن دهقان افغانستان: 
جشن دهقان به‌عنوان نمادی از زایش زمین و کشاورزی در روز نخست سال برگزار می‌شود. کشاورزان محصولات خود را به نمایش می‌گذارند و مردم به شخم زدن زمین و دیگر آیین‌های سنتی می‌پردازند.

	هفت میوه افغانستان: 
مردم افغانستان در جشن نوروز در خانه‌های شان سفره ‌هایهفت‌سین می‌چینند. این سفره شامل هفت نوع میوه خشک است و به عنوان نمادی از برکت و خوشبختی در سال جدید شناخته می‌شود.

	سمنک پزان افغانستان: 
تهیه سمنک در میان زنان افغانستان نه تنها نذر برآمدن حاجت ها و مرادهاست، بلکه به باور بسیاری با خود خیر و برکت به ارمغان می آورد. سمنک آنقدر برای افغانستان ها مهم هست که زنان از آغاز شب نوروز تا سپیده دم به پختن آن مشغول می شوند.
شب نوروز، دختران جوان و زنان تا نیمه‌های شب در کنار آتشی که روی آن دیگ بزرگ سمنک قرار دارد، می‌نشینند و با قصه‌گویی و شادمانی تا آماده شدن کامل خوراک سمنک بیدار می‌مانند.

	بزکشی در افغانستان: 
بزکشی یک بازی سنتی در افغانستان است که در آن سوارکاران تلاش می‌کنند تا یک بز بی‌سر را به میدان مشخصی برسانند. این مسابقه جزء ورزش‌های ملی افغانستان است.

	غذاهای ویژه نوروز در افغانستان: 
مردم افغانستان در نوروز غذاهایی مانند سبزی پلو با اسفناج، کلچه نوروزی، ماهی و جلبی می‌خورند. همچنین بسیاری از افغانستانی‌ها در شب نوروز خروس سفید رنگی را به همراه سبزی و پلو برای خوشبختی سال نو ذبح می‌کنند.

نوروز در ایران
در ایران، نوروز جشن ملی و دینی است که مردم در سرتاسر این کشور با آداب و رسوم خاص خود آن را جشن می‌گیرند. سفره هفت‌سین، دید و بازدیدهای نوروزی، عید دیدنی‌ها و مراسم‌های دیگر مانند سیزده‌بدر و خانه تکانی جزو مهم‌ترین آداب نوروزی در ایران هستند. 

نوروز در تاجیکستان 
در تاجیکستان برای برگزاری جشن نوروز از یک هفته قبل در بخش‌های مختلف شهرها به خصوص شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان تابلوهایی نصب می‌شود. بر روی این تابلوها فیلم‌ها و شعارهایی که رسیدن نوروز را خبر می‌دهند دیده می‌شود.
در تاجیکستان رسم چنان است که اگر در نوروز نوزادی به دنیا بیاید اسمش را نوروزشاه یا نوروز گل می‌گذارند.
در ایران و افغانستان ما نوروز فقط با سفره‌ی هفت‌سین مزئن می‌شود، اما در تاجیکستان سفره‌ی هفت‌سین، هفت‌شین و هفت‌میم هم در خانه‌ها انداخته می‌شود. مانند: شهد، شیر، شیرینی، شکر، شمع، شمشاد و شایه.  

نوروز در آسیای میانه
نوروز در کشورهای آسیای میانه مانند تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان نیز با شکوه و عظمت خاصی برگزار می‌شود. در این کشورها، نوروز بیشتر به عنوان نمادی از اتحاد قومی و فرهنگی و همچنین جشن کشاورزان و آغاز فصل کشت و زرع شناخته می‌شود.

نوروز در کشورهای بالکان و آسیای جنوبی
نوروز تنها مختص کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه نیست. در کشورهای بالکان مانند آلبانی، مقدونیه و حتی در هند و پاکستان نیز نوروز به عنوان جشن رسمی و محبوب شناخته می‌شود.

نوروز نه تنها یک جشن آغاز بهار است بلکه نماد همبستگی فرهنگی، دینی و اجتماعی است. برگزاری نوروز در کشورهای مختلف، با وجود تفاوت‌ها و ویژگی‌های خاص خود، یک پیام مشترک دارد: پیوند با طبیعت و تمدن‌های کهن بشری. مستند نوروز، جشن جهانی به استقبال بهار با هدف معرفی این جشن جهانی به مخاطبان داخلی و خارجی، به گسترش آگاهی و شناخت درباره فرهنگ و تاریخ ملت‌ها کمک می‌کند.	

برای تماشا ویدیو این مستند به لینک ذیل مراجعه نمایید؛ 
	
https://youtu.be/DEkeVZjow9A?si=zW4Q7Bo2A95RA3kD