به تاریخ 8 عقرب 1404،  کتاب سرای آسمان حروف از زیر مجموعه های مرکز فرهنگی واجتماعی خانه مولانا. برنامه ای آنلاین تحت عنوان «پانزده مهارتی که در دنیای امروز باید یاد بگیریم» را برگزار نمود. در این برنامه ارزشمند، مهمان گرامی خانم منیژه اسماعیلی با حضور فعال و سخنرانی تأثیرگذار خود، به معرفی و تبیین مهارت های حیاتی و مورد نیاز در دنیای مدرن پرداختند.
جلسه با سلام و خوش آمدگویی گرداننده  برنامه بانو ناجیه (فیضی). مسول کتاب سرای آسمان حروف آغاز گردید و در ادامه اهمیت موضوع مطرح شد. سپس خانم اسماعیلی به معرفی ۱۵ مهارت اصلی پرداختند که در دنیای امروزی برای موفقیت و پیشرفت ضروری است.
ایشان بحث خود را با طرح یک پرسش تأمل برانگیز آغاز کردند:
«در دنیای امروز، مهم ترین مهارتی که باید بیاموزیم چیست؟»
حاضرین جلسه پاسخ های متنوع و قابل توجهی ارائه کردند، اما استاد با تأکید ویژه گفتند:  
«در جهان مدرن، اولین و مهم ترین مهارتی که باید یاد بگیریم، خواب است.»
در نگاه نخست، شاید این پاسخ ساده یا حتی غیرمنتظره به نظر برسد، اما استاد با تکیه بر پژوهش های علمی و کتاب «چرا می خوابیم» نوشته ی دکتر متیو واکر (Matthew Walker) اهمیت بنیادین خواب را توضیح دادند.
طبق گفته های استاد و بر اساس یافته های این کتاب، خواب نقش حیاتی در کارکرد مغز، حافظه، تنظیم احساسات، سلامت جسمی و خلاقیت دارد. دکتر واکر در کتابش تأکید می کند:  
«خواب، بزرگ ترین عملکرد زندگی است که از سلامت جسم تا تصمیم گیری های عقلانی ما را هدایت می کند.»
او همچنین می نویسد:  
«کم خوابی نه تنها توانایی یادگیری و تمرکز را کاهش می دهد، بلکه سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و احتمال ابتلا به بیماری هاا را افزایش می دهد.»
خانم اسماعیلی با اشاره به این نکات، گفتند:  
«اگر بتوانیم مهارت خوب خوابیدن را بیاموزیم و آن را به شکل منظم و آگاهانه رعایت کنیم، کیفیت زندگی مان در تمام ابعاد ارتقاء می یابد؛ از یادگیری و کار گرفته تا روابط انسانی.»
همچنین بر این نکته تأکید شد که خواب باکیفیت و در زمان مناسب، توان ذهن را برای تصمیم گیری بهتر، پردازش اطلاعات و حفظ تعادل روانی تقویت می کند.:
۲. مهارت دوم: تمرکز
در ادامه ی جلسه، استاد اسماعیلی به دومین مهارت حیاتی در دنیای مدرن پرداختند: تمرکز..
ایشان بحث را با تأکید بر اهمیت «زندگی در لحظه ی حال» آغاز کردند. استاد گفتند که بسیاری از افراد یا در گذشته زندگی می کنند یا در آینده گم شده اند، در حالی که توانایی واقعی انسان زمانی شکوفا می شود که یاد بگیرد ذهن خود را به اکنون معطوف کند.
ایشان افراد را به دو گروه اصلی تقسیم کردند
-گروه اول:کسانی که تمرکز و توجه خود را به اطرافیان، شبکه های اجتماعی و دنیای بیرون می سپارند؛ و اغلب تحت تأثیر نظرات و واکنش های دیگران قرار دارند.
گروه دوم: افرادی که قدرت تمرکز را درک کرده و آن را به صورت آگاهانه صرف اهداف مهم زندگی شان می کنند.
وهمچنان تأکید کردند که امروزه، (دزدی تمرکز) از سوی سوشیل میدیا (رسانه‌های اجتماعی) یک واقعیت است؛ این فضاها با طراحی الگوریتم:هایی دقیق، ذهن کاربران را به صورت ناخودآگاه درگیر می کنند و مانع تمرکز عمیق و هدفمند می شوند.
آنها افزودند که تمرکز، قدرت ذهنی انسان را متمرکز می سازد و افراد هدفمند، از این قدرت برای ساختن مسیر موفقیت استفاده می کنند.
۳. مهارت سوم: کنترل دوپامین
در بخش سوم نشست، استاد منیژه اسماعیلی به یکی از مهم ترین مهارت های زیستی و روان شناختی اشاره کردند: کنترل دوپامین.)
ایشان دوپامین را به عنوان نوعی «انرژی محرک» معرفی کردند که انسان را به سمت لذت، انگیزه، و رفتارهای پاداش محور سوق می دهد. استاد توضیح دادند که در دنیای مدرن، اگر فرد نتواند دوپامین خود را مدیریت کند، به راحتی در دام لذت های زودگذر، تنبلی و بی هدفی می افتد.
به نقل از اندرو هیوبرمن (Andrew Huberman)  عصب شناس دانشگاه استنفورد که در حوزه ی علوم اعصاب و دوپامین تحقیقات گسترده ای دارد، استاد گفتند:  
"ما یا در حال خرج کردن دوپامین هستیم یا در حال ذخیره کردن آن."
این بدان معناست که هر رفتار و تصمیم روزانه ما، سطح انرژی روانی مان را تحت تأثیر قرار می دهد.
همچنین به توازن میان لذت و درد اشاره شد؛ اینکه تجربه ی مداوم لذت بدون چالش و رنج، مغز را نسبت به پاداش ها بی حس می سازد و در بلندمدت باعث بی انگیزگی میشود.
استاد درباره ی تأثیر زندگی بیش از حد راحت و بی دغدغه، هشدار دادند و گفتند:  
"انسانی که پیوسته در آسایش باشد، توانایی تحمل فشار و رشد شخصی را از دست می دهد."
۴. مهارت چهارم: کنترل استرس.
 بخش چهارم برنامه، خانم  اسماعیلی به یکی از چالش های فراگیر زندگی مدرن پرداختند: 
مدیریت و کنترل استرس.
ایشان تأکید کردند که  .استرس به‌خودی خود پدیده ای منفی نیست ؛ بلکه واکنشی طبیعی بدن برای مقابله با تهدیدات است. اما استرس زمانی به یک مشکل جدی تبدیل می شود که کنترل نشود یا در زندگی ماندگار گردد.
استاد سه نوع استرس را معرفی کردند:
1. استرس لحظه ای:
واکنش سریع بدن و ذهن به یک موقعیت فوری مانند ترس از افتادن، شنیدن یک خبر ناگهانی، یا دیدن خطر. این نوع استرس معمولا زود می آید و زود می رود.
2. استرس کوتاه مدت: 
استرسی که ممکن است چند ساعت یا چند روز ادامه داشته باشد، مثلاقبل از امتحان، مصاحبه شغلی یا ارائه ی کاری. اگر درست مدیریت شود، می تواند حتی باعث تمرکز بیشتر و عملکرد بهتر شود.
3. استرس مزمن: 
خطرناک ترین نوع استرس است که در اثر فشارهای مداوم، زندگی پر تنش یا مشکلات حل نشده به وجود می آید و می تواند به سلامت روان و جسم آسیب بزند. این نوع استرس اغلب نادیده گرفته می شود و به مرور، اثرات منفی عمیقی روی فرد می گذارد.
خانم اسماعیلی تأکید کردند که یادگیری مهارت های ساده ای مانند تنفس عمیق، خواب کافی، گفت وگو با دیگران، نوشتن احساسات، و دوری از افکار منفی می تواند در کنترل استرس بسیار مؤثر باشد.
در نهایت، استاد گفتند:
همه ی ما در معرض استرس هستیم؛ اما تفاوت در نحوه ی برخورد ما با آن است که مسیر زندگی مان را می سازد."
۵. مهارت پنجم: سلامت روان
در بخش ششم  استاد به یکی از اساسی ترین مهارت های زندگی در دنیای مدرن پرداختند: توجه و مراقبت از سلامت روان.
ایشان توضیح دادند که هدف از سلامت روان فقط  طول عمر بیشتر نیست؛ بلکه مهم‌تر از آن،  داشتن زندگی با کیفیت، آرام و بدون رنج روانی در سال های عمر ماست. بهعبارتی:  
«سلامت روان یعنی سال هایی که واقعاً زندگی کردیم، نه فقط زنده بودیم.»
آنها اشاره کردند که در جهانی که فشارهای بیرونی و درونی روزبه روز بیشتر می شود، هر فرد نیاز دارد با شیوه های سالم از خود مراقبت کند، مانند:
- مدیریت هیجانات و احساسات  
- شناخت و پذیرش خود  
- توانایی طلب کمک هنگام نیاز  
- پرهیز از سرکوب یا انکار مشکلات روانی  
- و مراجعه به مشاور یا روان درمانگر در صورت لزوم
آن طور که ایشان بیان کردند،  سلامت روان پایه ای ست برای رشد سایر مهارت های زندگی. بدون روانی آرام، تمرکز، روابط سالم، تصمیم گیری و حتی یادگیری نیز دچار اختلال خواهد شد.
در پایان این بخش، استاد تأکید کردند:  
"اگر جسم ما به توجه نیاز دارد، روان ما نیازمند توجه عمیق تر است؛ زیرا دردهای بی صدای روان، می توانند زندگی را در سکوت فرو ببرند."
۶. مهارت ششم: خلاقیت
در   ادامه بحث استاد به مهارت مهم و تحول آفرین( خلاقیت) پرداختند.  
ایشان خلاقیت را چنین تعریف کردند:  
"توانایی بوجود آوردن چیز نو؛ چه در فکر، چه در عمل، و چه در ساختن."
خلاقیت تنها مخصوص هنرمندان یا نویسندگان نیست، بلکه مهارتی است که هر فرد در زندگی شخصی، حرفه ای و اجتماعی خود به آن نیاز دارد. در مواجهه با چالش ها، خلاقیت به ما کمک می کند راه حل های نو، مؤثر و متفاوت بیابیم .
 وهمچنان تأکید کردند که خلاقیت قابل یادگیری و تمرین است. با تمرکز، مشاهده ی عمیق، و رهایی از ترس قضاوت، می توان خلاقیت را درون خود پرورش داد.
مهارت هفتم: دانش تخصصی۷
خانم منیژه اسماعیلی در ادامه ی جلسه، به اهمیت دانش تخصصی 
در دنیای مدرن اشاره کردند. به باور ایشان، دانش زمانی ارزشمند و سودآور است که «من آن را داشته باشم و دیگران نداشته باشند»؛ یعنی زمانی که دانش ما دارای تمایز و کاربرد خاصی باشد که بتواند نیازی از جامعه را پاسخ دهد.
ایشان تأکید کردند که در دنیای امروز، تنها داشتن دانش عمومی کافی نیست؛ بلکه آنچه ما را از دیگران متمایز می سازد، تلفیق دانش تخصصی با استعدادهای درونی. و نیز به روز بودن با دانش معاصر است. چنین ترکیبی می تواند افراد را در مسیر موفقیت حرفه ای، اجتماعی و خلاقانه قرار دهد.
مهارت هشتم: یادگیری مؤثر و ادامه دار..۸
استاد منیژه اسماعیلی در این بخش به اهمیت یادگیری مداوم در دنیای مدرن پرداختند. ایشان تأکید کردند که  یادگیری واقعی زمانی اتفاق می افتد که فقط به انباشتن اطلاعات بسنده نکنیم، بلکه آن را به عمل و تجربه تبدیل کنیم.
آنها مفاهیم Input (ورودی)و Output (خروجی) را توضیح دادند. به گفته ایشان، کتاب هایی که قبلا در ایران مطالعه کرده اند، مثال هایی از ورودی اند؛ اما آنچه امروز به عنوان سخنرانی ارائه میدهند یا در قالب آموزش و تدریس به دیگران منتقل می کنند، خروجی واقعی یادگیری است.
بدون خروجی، یادگیری عمق نمی یابد. خروجی می تواند نوشتن، سخنرانی، آموزش یا حتی گفت وگوهای مفید با دیگران باشد. 
همچنین استاد از کتاب(Learning How to Learnیاد کردند که روش هایی ساده و علمی برای یادگیری مؤثر به مخاطب ارائه می کند و بر مهارت هایی مانند اولویت بندی، مرور فعال و درک عمیق مطالب تأکید دارد.
مهارت نهم: مهارت در زبان انگلیسی۹
خانم اسماعیلی زبان انگلیسی را به عنوان یکی از ضروری ترین مهارت ها در دنیای امروز معرفی کردند. ایشان تأکید کردند که زبان انگلیسی نه تنها ابزار دسترسی به منابع گسترده علمی و آموزشی جهان است، بلکه پلی برای ارتباط با فرهنگ ها، اندیشه ها و فرصت های بین المللی به شمار می رود.
در دنیای مدرن، بسیاری از بهترین کتاب ها، دوره های آموزشی، تحقیقات علمی و حتی فرصت های شغلی به زبان انگلیسی ارائه می شوند. بنابراین، تسلط بر این زبان می تواند دریچه ای بزرگ به سوی رشد فردی و حرفه ای باشد.
ایشان اشاره کردند که آموختن زبان انگلیسی دیگر یک مهارت لوکس نیست، بلکه یک نیاز جدی برای موفقیت در بسیاری از عرصه هاست.
مهارت دهم: برند شخصی۱۰
در این بخش توضیح دادند که در دنیای امروز، تنها داشتن مهارت کافی نیست، بلکه باید بتوانیم خود و توانایی هایمان را به درستی معرفی کنیم. این یعنی داشتن یک «برند شخصی».
برند شخصی یعنی اینکه دیگران شما را با یک ویژگی خاص، توانایی مشخص یا حوزه ای از تخصص به خاطر بسپارند. این برند از طریق رفتار، گفتار، ظاهر، حضور در فضای مجازی و نوع تعامل با دیگران شکل میگیرد.
ایشان تأکید کردند که هر فرد با ایجاد تصویر حرفه ای از خود، می تواند اعتماد دیگران را جلب کرده و فرصت های شغلی و اجتماعی بیشتری به دست آورد. برند شخصی قوی به معنای اثرگذاری بیشتر در محیط اطراف و تبدیل شدن به منبع الهام و اعتماد است.
در پایان، استاد افزودند که ساختن برند شخصی نیاز به آگاهی، صداقت و استمرار دارد و هر کس می تواند با تمرکز بر نقاط قوت خود، برندش را بسازد.
مهارت دوازدهم: خودِ واقعی بودن
خانم منیژه اسماعیلی در ادامه ی بحث های ارزشمندشان، به یکی از عمیق ترین و متمایزترین مهارت های عصر مدرن اشاره کردند: «خودِ واقعی بودن».
ایشان توضیح دادند که در دنیایی که هوش مصنوعی با سرعت در حال رشد و تقلید از رفتارهای انسانی ست، چیزی که ما را از ماشین ها و الگوریتم ها متمایز می سازد، «اصالت» ماست. اگر صرفاً تقلید کنیم، از الگوریتم ها عقب می مانیم. اما اگر خودِ واقعی مان باشیم، غیرقابل تکرار می شویم.
خود واقعی بودن به این معناست که انسان باید به ارزش ها، صدا و مسیر درونی خود وفادار بماند. تقلید کورکورانه از دیگران، هرچند گاه راحت تر به نظر می رسد، اما در بلندمدت باعث از بین رفتن هویت فردی می شود.
آنها افزودند که در دنیای رقابتی امروز، آنچه بیش از پیش اهمیت دارد، داشتن امضای شخصی، صدای خاص و مسیر منحصر به فرد است؛ چیزی که هیچ هوش مصنوعی نمی تواند بازتولید کند.
مهارت سیزدهم: تولید محتوا
خانم اسماعیلی تولید محتوا را یکی از مهم ترین مهارت های دنیای امروز معرفی کردند. و گفتند که در عصر دیجیتال، «کسی که تولید نکند، به چشم نمی آید».
تولید محتوا فقط به معنای نوشتن یا ساخت ویدیو نیست، بلکه شامل هر نوع بیانی است که دانش، تجربه، یا دیدگاه ما را به دیگران منتقل می کند..از یک پست ساده در شبکه های اجتماعی گرفته تا مقاله نویسی، سخنرانی، پادکست و آموزش.
ایشان تأکید کردند که اگر محتوایی نداشته باشیم که عرضه کنیم، حتی اگر انسان توانمندی باشیم، کمتر دیده میوشویم. در مقابل، کسی که بتواند محتوای ارزشمند و اصیل تولید کند، جایگاه خود را در اجتماع علمی، فرهنگی یا حرفه ای تثبیت می کند.
به گفته ی استاد، امروز نه فقط داشتن دانش، بلکه «توانایی به اشتراک گذاری آن» اهمیت دارد.و این همان چیزی ست که تولید محتوا را به یک مهارت کلیدی بدل کرده است.
مهارت چهاردهم : سواد هوش مصنوعی
استاد منیژه اسماعیلی در بخش چهاردهم برنامه به اهمیت فراگیری هوش مصنوعی اشاره کردند و گفتند که در دنیای مدرن فهم پایه ای از هوش مصنوعی دیگر یک انتخاب نیست ، بلکه ضرورتی است برای بقا و رشد .
ایشان از نوشته های مصطفی سلیمان (یکی از چهره های شناخته شده در حوزه هوش مصنوعی) یاد کردند و تأکید نمودند که سواد AI فقط به معنای برنامه نویسی یا دانش فنی نیست، بلکه شامل درک نحوه کار الگوریتم ها، کاربردهای هوش مصنوعی در زندگی روزمره، و درک اثرات اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی آن است.
استاد یادآور شدند که ما باید یاد بگیریم چگونه از هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار استفاده کنیم، نه اینکه تسلیم آن شویم. آن هایی که بتوانند از ابزارهای هوشمند به شکل درست استفاده کنند، در مسیر حرفهای و شخصی خود بسیار سریع‌تر رشد خواهند کرد .
در پایان، استاد این پیام مهم را انتقال دادند:« ما نمی توانیم در دنیایی زندگی کنیم که آن را نمی فهمیم؛ و برای فهمیدن دنیای امروز، باید زبان هوش مصنوعی را بلد باشیم»
مهارت پانزدهم: تفکر نقادانه
در بخش پایانی خانم  منیژه اسماعیلی به مهارت مهم و حیاتی تفکر نقادانه  thinking critical )) پرداختند . ایشان توضیح دادند که در دنیای پر سرعت و اطلاعات زده ای  امروز، توانایی تحلیل ، پرسشگری و سنجش صحت اطلاعات، از مهمترین ابزار های موفقیت است  استاد با طرح پرسشی چالشبرانگیز گفتند « «آیا من باید هر کاری را که دیگران انجام می دهند، انجام بدهم؟
این پرسش ساده، اساس تفکر نقادانه را شکل می دهد؛ یعنی توانایی ایستادن، فکر کردن و تصمیم گیری مستقل به جای دنباله روی کورکورانه در این بخش تأکید شد که تفکر نقادانه به ما کمک میکند تا.
تصمیمات بهتری بگیریم. 
- قربانی تبلیغات و جریانای سطحی نشویم؛
- و با دید بلندمدتبه مسائل بنگریم، نه فقط واکنشهای کوتاهمدت.
پس از اتمام صحبت های ارزشمند استاد، از شرکت کنندگان درخواست شد تا اگر سوال، دیدگاه یا نظری دارند، به اشتراک بگذارند.
در این بخش، بانو مدینه اکبری با حضور فعال خود نکات مهمی را مطرح کردند. ایشان به موضوع سرمایه گذاری روی ذهن پرداختند و تأکید کردند که در دنیای امروز، صرف داشتن دانش کافی نیست؛ بلکه باید مهارت های پایه ای و اساسی را به صورت مداوم تقویت کرد.
 بانو مدینه همچنین به اهمیت تاب آوری در برابر طوفان های هوش مصنوعی اشاره نمودند و یادآور شدند که تنها کسانی در این دنیای مدرن موفق خواهند بود که بتوانند خود را با تغییرات سریع تکنولوژی تطبیق دهند و مهارت های نوین را بیاموزند.
این صحبت ها فضای بحث را فعال کرد و انگیزه ای برای همه شرکت کنندگان بود تا با دیدی بازتر به آینده بنگرند و اهمیت یادگیری مستمر را بهتر درک کنند.



نتیجه گیری جلسه:
جلسه امشب با محوریت «پانزده مهارت ضروری در دنیای مدرن» برگزار شد و استاد منیژه اسماعیلی با ارائه دیدگاه های دقیق و کاربردی، اهمیت یادگیری این مهارت ها را در زندگی امروز برجسته ساختند. از خواب کافی و تمرکز گرفته تا کنترل دوپامین و سلامت روان، هر مهارت به عنوان کلیدی برای موفقیت و سازگاری در دنیای پیچیده امروز معرفی شد.
تاکید بر یادگیری مستمر، خلاقیت، تولید محتوا و سواد هوش مصنوعی نشان داد که برای پیشرفت در عصر فناوری و تغییرات سریع، باید دانش و مهارت ها را به روز نگه داشت. همچنین، حضور فعال شرکت کنندگان و بیان دیدگاه ها، این جلسه را به فضایی پویا و تعاملی تبدیل کرد.
در نهایت، این برنامه گامی مؤثر در راستای ترویج فرهنگ یادگیری و توسعه مهارت های فردی و جمعی در جامعه بود و نویدبخش آینده ای روشن تر برای علاقه مندان به رشد و توسعه فردی است.