فرهنگ حاصل تکامل فکری، مادی و معنوی یک فرد ،گروه و یا جامعه است. و هویت فرهنگی مجموعه ویژگی‌ها، باورها، سنت‌ها، آداب و رسوم، زبان و تاریخ یک جامعه یا گروه می‌باشد؛ که  گروه‌ها و جوامع را از هم متمایز می‌سازد. این هویت، حس تعلق و انسجام اجتماعی را در افراد ایجاد کرده و  در شکل‌دهی  رفتارها، ارزش‌ها و نگرش‌های فردی و اجتماعی نقش مهمی دارد. ارزش های فرهنگی که در واقع هویت یک ملت و جامعه است،  از عوامل مختلفی تاثیر پذیر می‌باشد. ودارای فراز و نشیب های در ادوار تاریخ بوده است. که حفظ این ارزش‌ها در جوامع بشری مسله مهم و حیاتی می‌باشد.
خانه مولانا به عنوان یک مرکز فرهنگی و اجتماعی نه تنها سهم خود را در حفظ ارزش های فرهنگی افغانستان به خوبی ادا کرده بلکه با زمینه سازی بستر گفتگو های    فرهنگی این ارزش ها را با ریشه های مشترک بیرون مرزی پیوند داده است.

از آن جایی که قدرت‌های سیاسی می‌تواند بر هویت    فرهنگی تاثیر بگزارد و نقش مهمی را در تعیین وشکل دهی روایتهای فرهنگی دارد. افغانستان با داشتن  اقوام، مذاهب و ملیت و زبان های مختلف، در دوره های از تاریخ با تاثیر پذیری دستگاه قدرت سیاسی، گاهی فرهنگ وارزش های اجتماعی منحصر به برخی اقوام را به حاشیه کشانده است .
در جامعه پر از محدودیت‌ ها که با ابزار های مختلف سرکوب گرایانه، قدرت های قبیله ای، در پی نابودی هویت فرهنگی گروها و اقوام دیگر اند، حتی  و هویت ملی بی معناست. و بدون داشتن اشتراکات ملی  این ارزش را  میتوان ارزش های قومی و گروهی عنوان کرد.
از سوی دیگر عدم آزادی بیان ، سانسور مطبوعات و رسانه ها، محدودیت آموزش و پرورش که از  عوامل منفی در رشد هویت فرهنگی است در اختیار و انحصار قدرت سیاسی یک جانبه، نه تنها باعث عقب گرد ارزش های فرهنگی میشود؛ بلکه این پدیده ارزشمند  را به سوی نابودی می‌کشاند. همچنان اوج گسترده مهاجرت از افغانستان، در سالهای پسین، زمینه ساز تحمیل فرهنگ و باور های قبیله ای بر اقوام  و گروه های دیگر شده،  و ارزش های مشترک را در معرض تغییر و تضعیف قرار داده است.
پس در چنین بحران فرهنگی تنها راهکار برای حفظ هویت فرهنگی و رشد ارزش‌های ملی؛ استفاده از آموزه‌های علمی، بهره گیری از تکنولوژی، فراهم سازی کسب علم و دانش و زمینه سازی بستر گفتگو، میان گروه های مختلف است، که می‌تواند ترویج دهنده ارزش های مشترک فرهنگی باشد. و شکاف های موجود میان گروه های مختلف را کاهش دهد.
در جامعه ای که بحران فرهنگی، با عوامل گوناگون، هویت فرهنگی در جغرافیای تاریخی مشترک را، با گذشت زمان به  شاخه های کوچک تقسیم کرده است؛ مرکز فرهنگی و اجتماعی خانه مولانا   تلاش های چشمگیری را، در بیشتر از نیم دهه برای گسترش و ترویج ارزش‌های مشترک با اجرای برنامه‌های مختلف انجام داده است. 
 از جمله ارزنده‌ترین گام این نهاد در حفظ هویت فرهنگی، پاسداری از زبان فارسی است. که از عناصر تشکیل دهنده هویت فرهنگی مشترک، در کشور های همزبان  امروزی مثل افغانستان ،ایران و تاجیکستان به شمار می رود، دیدگاه و اندیشه شاعران و نویسندگان این زبان که پیام آور بازگشت بر ریشه تاریخ و اصالت می‌باشد؛  ازین آدرس بازتاب یافته  و یاد و خاطرات شاعران و نویسندگان زبان و ادبیات فرهنگ فارسی را، درین مدت در دل جامعه زنده  نگهداشته .است
اماکن تاریخی که بخشی از میراث فرهنگی در افغانستان می‌باشد. در حفظ و انتقال این پدیده نقش خوبی را ایفا می‌کند. و بیانگر، داستان ها ،ارزشها و باور های یک ملت است؛ که آن را به نسل های بعدی انتقال می‌دهد.  در عصر تکنولوژی و جهان دهکده کوچک، نشر مستندات از اماکن تاریخی از دیگر شاهکارهایی است، که فرصت گردشگری را برای معرفی فرهنگ، آداب و رسوم  درین سرزمین فراهم نموده و با جذب گردشگران داخلی و خارجی به ترویج ارزش‌های فرهنگی کمک می‌کند،  و از سوی دیگر باعث ایجاد تعاملات اجتماعی و تقویت همبستگی ملی شده است.
بخش دیگری از فعالیت خانه مولانا ترویج فرهنگ کتابخوانی همزمان با محدودیت های آموزشی در افغانستان، و عدم دسترسی به منابع علمی است که فرصت خوبی را برای انتقال ارزش‌ها، باورها برای حفظ فرهنگ و ادبیات مهیا کرده است . کتاب یکی از عمیق‌ترین ابزارهای انتقال فرهنگی در طول تاریخ بوده که در شکل دهی هویت فرهنگی و انتقال دانش و تجربیات میان نسل ها  نقش مهمی دارد. انگیزه گرایش  به مطالعه و دسترسی آسان به این ابزار ارزشمند در خانه مولانا  برای  علاقمندان  دانش به درستی  قابل مشاهده است‌.

نتیجه گیری
خانه مولانا به عنوان یک مرکز فرهنگی و اجتماعی، نه تنها فعالیت مستمر برای حفظ و ترویج هویت فرهنگی ،  در افغانستان داشته، بلکه زمینه همگرایی، گفتگو و وحدت را میان گروه ها وملیت های مختلف  فراهم کرده است، و بر بستر مناسبی برای برگزاری رویداد های فرهنگی و هنری تبدیل شده است.
این نهاد فرهنگی بر اساس اندیشه فکری مولانا، طی هفت سال به عنوان پل ارتباطی بر وصل ریشه های تاریخی و اشتراکات از هم گسسته میان کشورهای افغانستان، ایران و تاجیکستان پرداخته است.برگزاری کلاس‌های آموزشی، نشست‌های فلسفی و ادبی، پاسداری از شاعران و دانشمندان، نشر مطالب علمی، مستندسازی میراث فرهنگی و آثار باستانی، به همت دست اندرکاران این نهاد، به صورت آنلاین و حضوری در حفظ و گسترش هویت فرهنگی تاثیر مثبت و قابل توجهی داشته است. که به عنوان یک نهاد فرهنگی معتبر  در افغانستان جایگاه ویژه‌ای را به خود کسب کرده است.